Di dalam masyarakat atau gereja Kristen–Protestan ritus inisiasi disebut “sidi” (sempurna atau sah–bahasa Indonesia) atau “malua” (lepas–bahasa Batak), yaitu ketika seseorang berdiri di hadapan jemaat dan melafalkan pengakuannya terhadap doktrin gereja tentang Allah, Kristus Yesus, Roh Kudus, Gereja, Kebangkitan Daging atau Orang Mati dan Hidup Yang Kekal.
Seseorang dapat dikatakan Lepas Sidi apabila ia telah menjalani Katekisasi.
Dari Wikipedia bahasa Indonesia, ensiklopedia bebas, Katekisasi adalah masa sebelum seorang umat Kristiani atau Katolik menerima baptisan. Pada masa ini, seorang umat mendapat bimbingan-bimbingan yang mendasar mengenai Kekristenan oleh pemimpin agamanya (biasanya seorang Pendeta atau Pastor). Lamanya seorang umat menjalani masa ini tergantung pada peraturan gereja dimana ia berkatekisasi.
Biasanya sebelum berangkat ke Gereja untuk lepas sidi “Katekisan” berdoa bersama orang tua dan selanjutnya berangkat bersama ke gereja untuk pelepasan sidi.
Dung sidung sian gareja, di patupa natorasna do ulaon sipalas roha ni na sidi i.
Sabotulna ndang apala masuk adat i.
Asa ummura antusanta binahen majolo songon simulasi (kondisi ideal/ seharusnya) contoh skenario di keluarga nami, misalna Lepas Sidi (malua) ma anak niba si Hitado Managam Sitorus, pinabotohon tu Hula-hula i Sitanggang, Tulang Doloksaribu, ala aktif do iba di punguan hu ontang hami Punguan Sitorus, Boru dohot bere “DAMENTA”, Punguan Raja Sitanggang dohot Boruna sektor Tangerang Kota, Punguan PARNA Medang Lestari, Dongan Sahuta (Pengurus Dos Roha) dohot hombar jabu T. Pasaribu/br Hutabarat (A. Bintang), N. Sagala/br Panggabean. Hasuhuton na mangadopi A. Sitorus/br Napitupulu (A. Tamado), L. Sitorus/br Marpaung (A. Dimpos), Punguan Pomparan Ompu Paralat Sitorus (hami namarhaha maranggi Ompu martinodohon) termasuk ma di si Hahadoli Sahat Sitorus/br Panggabean (A. James), boru suhut ASH.Manullang/br Sitorus, E. Siwu/br Sitorus, Silaban/br Sitorus, Tampubolon/br Sitorus.
Ala ulaon las ni roha do on, dumenggan ma jumolo dipukka dohot partangiangan (ibadah singkat). Dung sidung partangiangan singkat jala pungu hundul sude angka tutur udutan ma tu ulaon namangihut.
Haroan Mangan di Jabu
Dung hira ro sude angka najinou diatur ma parhundul. Hundul ma di juluan Hitado Managam Sitorus rap dohot hami natorasna. Hami hasuhuton rap dohot Pomparan Ompu Paralat Sitorus (namarhaha maranggi Ompu martinodohon) marsiadopan ma dohot dohot Hula-hula i Raja Sitanggang rap dohot PARNA Medang Lestari suang songoni nang Tulang Doloksaribu.
Dongan tubu Punguan Sitorus, Boru dohot bere “DAMENTA” hundul ma di siamun ni hasuhuton, molo tung so siat boima di hambirang alai dialap hata ma naung di siamun ni hasuhuton ma i.
Paidua ni Suhut (A. James)
Loloan namarlas ni roha, di hita namarhaha maranggi ra ianggo sian hita dang adong be sipaimaon ate ?
Songon i ma nang di hamu Tulangnami Dolok Saribu, Hula-hula nami Raja i Sitanggang dohot uduranna PARNA, beha Rajanami nga boi mulaanta ? Manang adong dope sipaimaonta ?.
(Molo dialusi horong ni Tulang + Hula-hula nauli mandapotima angka na so sahat dope),
boi ma udutanni paidua ni suhut.
Di ari nauli bulan nadenggan apala di sadari on, anak nami beremu/pahompumu si Hitado Managam Sitorus nasogot nunga manghatindanghon haporseoan ibana di jolo ni Tuhanta suang songoni nang di joloni angka ruas ni Tuhanta.
Mauliate ma tutu di Tuhanta siala nunga malua anak nami sian pangkangkungi anggiat ma antong gabe ruas namangolu ibana jala parsidohot laho papatarhon harajaon ni Tuhanta.
Songon si palas ni rohana hupatupa hami ma uloan on.
Raja nami, ala naeng mulaanta ma ulaon on tarsongon on ma sanghap (konsep) sian hami:
Molo tung adong na naeng sipasahathon mu songon si palas ni roha ni bere mu/pahompu mu, ba parjoloma di pasahat Raja i Hula-hula nami, laos ima annon songon dalanna hami pasahathon songon tanda ni las ni roha nami tu hamu Hula-hula nami. Boa di roha mu Rajanami, tiroi hamu hami.
Note: Ala si Hitado Managam do pusat ni ulaon, biasana parjolo do Hula-hula mangupa ibana, baru pe borhat hami natorasna rap dohot si Hitado Managam pasahathon tudu-tudu ni sipanganon.
Mangupa Na Malua
Dengke do upa-upa i jala Nantulang ni namalua i ma mangupahon.
Hundul ma Nantulangna i songon namarsinggang mameakkhon dengke pangupa i tu jolo ni berena, di tiop topi ni inganan ni dengke i jala di dok ma hatana:
“Martua sanga berengkon malua sian pangkangkungi, manjalo tohap jala arta na umbalga sian nasa arta, i ma pasu-pasu dohot hata ni Debata, asa tiur sude dalan baluson muna, ai didok do : MataMi do sulusulu ni pathu jala hatiuran di dalanhu.
Sian las ni rohanami huboan hami do dison Dengke Sahat asa anggiat ma antong sahat tu ho sude pasu-pasu ni Tuhanta; Dengke Saur do on huhut, asa anggiat saur maulibulung berengku tumpahan ni Amanta Debata; Dengke Sitio-tio do i huhut asa anggiat sai tio sude parngoluanmuna, jala dapot sude napinarsinta ni roham. Jadi sahat ma bere na uli sahat ma nadenggan di ho. Botima. Laos di uduti ma dohot na
Pasahat Ulos Holong tu Bere na lepas sidi :
On pe di ho bere Hitado Mangam Sitorus, sai tangiang ma bahen landasan ni ngolum hipas ma ho jala di dongani Tuhanta nang di parsingkolaonmu gabe anak nabisuk ho sihalomoan ni donganmu tarlumobi gabe si jungjung baringin di natorasmu lae dohot ito.
Jala tu ibana pe antong dohonon nami ma:
Tubu tambisu di dolok ni Sipoholon;
Sai gabe anak na bisuk ma ho bere, anak sipatujoloan
Naung sampulu sada jumadi sampulu dua;
Sai siboan sangap maho jala siboan tua.
Ni patikhon ma inna hujur di topi ni tapian
Manang tudia pe ho mangalangka sai tong-tong ma di ramoti Tuhan.
Botima da, laos di uloshon ma ulos holong i tu si Hitado Managam.
Di jomput Tulangna ma parbue pir
Parjolo dijompot ma parbue tu simanjujungna laos didok pir ma tondiku,
Dungi di jomputma tolu hali tu simanjujung ni si Hitado Managam laos di dok
Pirma tondi ni bere ku, dijomput muse tu simanjujung ni laena dohot ibotona loas di dok
Pirma tondi ni lae ku doho iboto ku pairing-iring sude bere ku.
Molo tung adong dope sian horong ni Tulang nalaho pasahathon dekke laos mangihut ma i. Jala laos disi ma Tulang langsung pasahat ulos holong (parompa). Tarhira dos ma angka hatana, ba paling angka umpasa i di ganti tu parbinotoanna dohot namangonjar di rohana.
Note: Anggo di ulaon songon holan Tulang tangkas do na pasahat ulos. Dang pola sai sahat tu tantena manang inang tuana songoni nang tulang naung humolang.
Dung sae na pasahat ulos holong, pintor mulak ma nasida tu hundulanna be.
Suhut (keluarga Sitorus) pasahat tudu-tudu ni sipanganon
Dung sidung na pasahat dengke dohot ulos, borhat ma Hitado Managam dohot natorasna (suhut) pasahat tudu-tudu ni sipanganon na marsaudara tu hula-hula. Biasana jolo gorahonon do tu nasida manang naung rade nasida. Somalna ala ro do Tulang Doloksaribu jumolo suhut mangalap hata tu nasida jala didokma :
Di hamu Tulang nami Doloksaribu, santabi Tulang molo tung tu Hula-hula Sitanggang pe apala di ombason hasahatan ni tudu-tudu ni sipanganan namarsaudara, pos rohamu Tulang sogot haduan sai adong do tikki nauli pasahathon nami tu hamu tudu-tudu ni sipanganon, ate Tulang ? (Biasa di alusi: olo bere pasahat hamu ma tu anggi parhundul nami).
Hata di napasahathon tudu-tudu ni si panganon songon on ma:
“Di hamu hula-hulanami, dison hupasahat hami tu hamu tudu-tudu ni sipanganon di pesta ni pahompu mu si Hitado Managam Sitorus siala naung malua ibana sian panghanghungi.
Ia tudu-tudu sipanganon on songon dalan pasangaphon hamu Rajanami siala las ni roha nami. Molo tung songon on pe na boi hupasahat hami las ma rohamu. Botima!”
Marsipanganon
Tangiang marsipanganon sian hasuhuton (parsinabung)
Dai sira ni sipanganon :
Sitiktik marsigompa, golang-golang pangarahutna
Otik so sadia pe napinatupa ni hasuhuton, sai godangma pinasuna
Marjomuk ma hita.
Biasana tingki marsipanganon boi ma seatan ni boru (Manullang /Tampubolon) ate-ate, jantung, usus dohot aliang-aling.
Marbagi Parjambaron
Dung sidung marsipanganon sungkunon ni hula-hula Sitanggang do boa do partording ni tudu-tudu sipanganon naung di pasahat tu nasida.
Taringot tu parjambaron, sai jumolo do suhut (parsinabung) paranak parsangaphon hula-hulana didok, “Ba nunga hupasahat hami tu hamu Rajanami, hamu ma namangaturhon. Namangulahon ma hami”. Molo songon i, pintor olo do sipata didok hula-hula manang tulang i songon on: “Sidapot solup ma hami. Diboto hami , diantusi hamu ruhut-ruhut ni parjambaron.”
Note : Nauli jala nadenggan ma saluhutna i. Dipature ma jambar i jala dipasahat tu angka tutur: jambar ni hula-hula, tulang, pariban, songon i tu boru, dongan sahuta nang jambar ni dongan tubu.
Parjambaron ulaon dijabu di Sitorus se Jabotabed sesuai Garis Besar Ruhut Paradaton (buku PARSIBONA, 2004 hal 368 +373) sbb:
1. Namarngingi parsiamun : Hula-hula
2. Namarngingi parhambirang : Tulang
3. Osang parsiamun : Pariban (boruni hula-hula)
4. Osang parhambirang : Sude boru
5. Somba-somba : Angka Tulang dohot Hula-Hula
6. Soit : Sihal-sihal (termasuk dongan sahuta)
7. Ihur-ihur : Hasuhoton(suhut dohot dongan tubu)
Boi do molo tu hula-hula pintor di pasahat namarngingi sambariba, osang sambariba, satonga somba-somba, dos ni roha do i.
Note: Jotjot tni parrohahon didok Hula-hula “ nga pature hamu ma di dapur “, suang songoni suhut pintor di suru boruna paturehon di dapur. (sipata bingungung ma boru songon dia bahenononna parbagianna). Aturanna ingkon tangkas do bagion i di jolo ni hula-hula, pinomat patangkashononton tu Hula-hula parjambaron na somal dihorong ni hasuhuton. Jadi dohonon ni parsinabung ma, mauliate ma di Raja i, alai rajanami ia parjambaron na somal hupadalan hami di Sitorus songonon do.. (di dok ma songon naung ni surat di ginjang).
Dung sidung marbagi parjambaron udutan ma muse dohot marhata sigabe gabe
Somalna hira dos panghataion manang marhata sigabe-gabe di ulaon tardidi dohot angka ulaon naasing na di jabu (misal Pasahat Ulos Mula Gabe, Malua sian pangkangkungi/Sidi)
Sesuai skenario ala adong do dongan tubu (Punguan Sitorus, Boru dohot bere “DAMENTA” ) dohot dongan sahuta, suang songoni hami hasuhuton torop so piga Pomparan Ompu Paralat Sitorus, jadi songonon ma partordingna:
Jolo mardos roha ma jolo Hahadoli Raja Pane dohot Anggidoli Raja Boltok dohot dongan sahuta ise na gabe panise. Biasana molo di ulaon sisongon on dongan tubu do panise jala molo di Sitorus ala Dori do hasuhuton, jadi Raja Pane ma nagabe Panise. Dung i mardos roha ma sian horong Raja Pane ise nagabe Panise, misal di dos ni roha nasida Hahadoli A. Michael Sitorus (Morgan Sitorus) ma na gabe panise.
Disisi lain hasuhuton pe nunga marsiaturan ise na mangalusi sungkun-sungkun ni dongan tubu, misalna nga dos roha nami Hahadoli A. James Sitorus (Sahat Sitorus) paidua ni suhut ma na gabe pangalusi.
Dongan Tubu Panise (Pane= Ama Michael / Morgan Sitorus)
Dihamu hasuhuton nami anggidoli, mangkatai ma hita suhut nami.
Paidua ni Suhut (A. James)
Nauli, ima tutu hahadoli.
Dongan Tubu Panise (Pane = Ama Michael / Morgan Sitorus)
Asa serser inna mula ni tortor, sise inna mula ni hata.
Gonghon inna sipaimaon, jou-jou siadopan,
Digonghon dohot jou-jou tu hami dongan tubu mu, nunga marnatampak hami.
Bangkona doi anggidoli ,olo so binot ba siseon ma antong, jadi namanise ma hami nuaeng :
Asa jolo ni nang-nang inna asa ni nung-nung
Jolo ni pangan inna asa sinungkun
Nunga butong hami mangan indahan na las,
sagat marlompan juhut jala minum aek sitio-tio
suang songoni dohot tuak tangkasan na tinahuanmu
Dia ma unokna, dia ma laklakna
Dia ma nidokna, dia ma hatana
Tangkas ma dipaboa hasuhuton.
Paidua ni Suhut (A. James)
Ima tutu hahadoli, taringot sintuhu ni indahas nalas dohot juhut naso sadia i suang songoni aek sitio-tio, Panggabean Parhorasan do Hahadoli.
Dongan Tubu Panise (Pane = Ama Michael / Morgan Sitorus )
Mauliate ma da di Amanta Debata Pardenggan Basa i, ianggo Panggabean Parhorasan
do hape, asa donohonon nami ma :
Bagot namarhalto ma inna na niagatan di robean
Horas ma hami namanghon tu tambana ma di hamu namangalean
Alai anggidoli sai marangkup do nauli mardongan inna nadenggan
Siangkupna songon nahundul, sidonganna songon na mardalan
Tangkas ma di paboa anggidoli.
Paidua ni Suhut (A. James)
Ima tutu hahadoli, taringot di sungkun-sungkun ni hahadoli tangkas ma antong paboan
siangkup ni nauli siangkupni nadenggan.
Ia partording ni ulaonta di sadari on ima lana sasogot nunga manghatindanghon haporseaon anakta si Hitado Managam Sitorus, jadi songon sipalas ni rohana hupatupa hami ma ulaon songon dalan mangido tangiang dohot pasu-pasu tu Amanta Debata Pardenggan Basa i asa tong-tong di iring- iring jala di ramoti ibana jala gabe ruas namangolu ibana di tonga-tonga ni huria i. Ia hata sipaingot tu ibana natarsurat di Surat Malua na ima………(laos di jahahon ma songon na tarsurat di Surat Maluai, jala boi dipatangkas 2 X ).
Dongan Tubu Panise (Pane = Ama Michael / Morgan Sitorus)
Ba ido hape partording ni ulaonta sadari on.
Mauliate ma tutu tapasahat tu Amanta Pardenggan Basa i, hami pe sian Hahadolimuna tung mansai las do antong roha nami umbegesa i. Ai nunga manghatindanghon haporseaon anakta si Hitado Managam Sitorus, tangiang nami antong sai dipargogo i Tuhanta ma ibana jala parsidohot ibana papatarhon barita nauli i.
Marhata Sipaingot Tu Namalua
(Di dompakhon ma bohi na tu dongan tubu na asing dohot dongan sahuta).
Di hita na marhaha maranggi, borunami, suang songoni nang dongan sahuta nami, tarlumobi ma di hamu Tulang nami Doloksaribu dohot Hula-hula nami Sitanggang, nunga tangkas rap umbegesa hita partording ni ulaonta di sadarion on, jala na tongtong dope nasida mangido tangiang sian hita naung ro mangadopi ulaon on, asa marsiaturan mahita ra indok rohangku songonon ma partordingna :
1. Mandok hata ma Hita namardongan tubu (marsiaturan ma nasida)
2. Mandok hata ma Borunami, dohot Bere/Ibebere
3. Mandok hata ma dongan sahundulan nami Raja ni Dongan Sahuta dohot aleale
4. Dung sidung dongan sahuta, pasahathon nami ma partingkian tu Tulang nami Raja Doloksaribu, jala hamu ma Tulang namangaturhon uduranmu.
5. Dung sidung Tulang nami Doloksaribu pasahathon nami ma partingkian tu Raja i Raja Sitanggang laos hamu ma namangaturhon dohot uduranmu, jala hamu ma Raja nami na laos pa ampuhon tu hasuhuton.
6. Mangampu hasuhuton
Boa di hita namardongan tubu suang songoni nang dongan sahuta tarlumobi Tulang Dolok Saribu dohot Raja i Hula-hula Sitanggang nga denggan i didok rohamu ? (Biasana dialusi nga na denggan i).
Urutan No 1 s/d 3 mandok hata, dungi dipasahat Panise ma partingkian tu No 4 +5.
Note: Dang jadi pangampu Dongan Sahuta, ai Raja do nasida jala na niontang do nasida. Artina digonghon pe nasida asa dohot do martangiang tu Amanta Debata asa di pasu-pasu hami hasuhuton.
Dung ris horong ni hula-hula mandok hata biasana di paampuhonma tu hasuhuton, dohononna ma: Nunga liat hami pasahat hata nauli hata nadenggan, asa ampu hamu martonga ni jabu.
Pintor alusan ni
Paidua ni Suhut (Ama James)
Mauliate ma tutu Raja nami,
Aek marjullak-jullak sian tonga-tonga ni batu
Jullak-jullak na i bahenon tu tabu-tabu laho boanon tu jabu
Hata sipaingot hata pasu-pasu marhite tangiangmu namanghaholongi hami
Tarlumobi ma i sian Tulang dohot Hula-hula nami ampuon nami ma antong
martonga ni jabu, botima.
Songon i ma nang di hita, ala tingkina nama hita mangampu hata nauli hata nadenggan naung dipasahat tu hita, asa mangarade ma hita.
Pasahat Pasituak Natonggi
Di angginiba Amani Hitado Managam dohot inang boru Sitanggang dohot anakniba Hitado Managam andorang so mangampu hita asa borhat ma hamu Pasahat Pasituak Natonggi ni Hula-hulanta dohot Tulangta.
“Gomos jalang hula-hulanta”.
Note : Somalna hira sude do horong ni hula-hula dapotan, alai martingkat (gumodang ma tu na sumolhot) dibahen suhut hepeng pasituak natonggi i. I ma songon ganti ni dekke dohot ulos nabinahen nasida.
Hasuhoton Mangampu
Dung sidung pasahat pasituak natonggi udutan ma pangampuion
Note: Molo taida philosofi ni na mangampu, intina na laho mangoloi, mangunduk huhut manjalo sude angka hata pasu-pasu dohot angka hata na uli, jala mandok mauliate tu sude tutur naro suang songoni angka nadenggan naung pinasahat nasida. Jadi taingot ma dison manurut hatorangan na di ginjang i, sitongka ni na unang do hape mamasu masu iba tingki mangampu, jala tongka pasingothon jala podaan parbagas (suhut tangkas) diloloan natorop. Molo naeng adong sidohonon (si pasingot) annon ma nung mulak tutur manang haduan ni titi ma ari.
Urutan Pangampuion
· parjolo ma boru. Jong-jong ma sude boru suhut (marsiaturan ma nasida)
· paidua ni suhut (namarhaha maranggi pomparan Ompu Paralat)
· Suhut sihabolonan (Sampe Sitorus) alai parjoloma inanta soripada boru Sitanggang
Mangampu Suhut sihabolonan
Jongjong ma namalua i dohot natorasna laho mangampu, parpudi namalua i mangampu. Denggan do ajaran hian ibana taringot tu pajojor ni sijouhononna.
Contoh: hata mangampu sian Amani Hitado Managam.
Tama do antong hita mandok mauliate tu Amanta pardenggan basa i na tong-tong mangiring-iring hita saluhutna sian na mamuhai hita boi tiur jala denggan mardalan ulaonta on sahat tu na naeng pasimpulon ta. Suang songoni nang di sude pasu-pasu naung pinasahatna tu hita ganup marsada-sada, tarlumobi ma i di anakni Hitado Managam Sitorus.
Dihamu Haha Anggi, Borunami suang songoni nang Raja ni Dongan Sahuta, mauliate ma hupasahat hami di harentaon ni roha mu mangadopi gonghon dohot jou-jou nami, suang songoni di pambaenan mu nadennggan, sai Tuhanta ma nambalos sude na i, asa songon nidok ni umpasa ma dohonon:
Tampulan Sibaganding di Dolok ni Pangringan
Horas ma hita namarhaha marsipairing-iringan.
Tu hamu Tulang nami dohot Raja i Hula-hula nami,
Mauliate di sude nauli nadenggan naung pinasahat mu tu hami ianakkonmu.
Tangkas do hu pangkilalahon hami burjumu marboru
Dipasahat hamu dengke simudur-udur, Dengke Sitio-tio, Dengke sahat
Dipasahat hamu ulos si ganjang rambu, Ulos Holong tu Beremuna / Pahompu muna.
Anggiat ma antong asi roha ni Tuhanta sahat ma tu hami pamoruonmu tarlumobi ma i
Di pahompu mu si Hitado Managam Sitorus songon pasu-pasu naung pinasahatmu
marhite tangiang dohot elek-elek tu Tuhanta Jesus Kristus.
Molong tung mardomu sirang pe hita pe annon sian bagas on, tangiang nami di hamu Tulang dohot Hula-hulanami sai di dongani Tuhanta ma hamu sahat tu bagasmu ganup marsada-sada.
Tarsingot tu Hata nauli hata nadenggan dohot sipaingot naung pinasahat mu
Abing ma i antong di abingan nami, Tuat dia abara nami, Jala hot ma i antong di
simanjujung nami, Asa songon ni dok ni umpasa ma antong dohonon nami:
Turtu inna anduhur, pio-pio inna lote
Hata nauli hata nadenggan naung pinasahat mu sai unang ma muba sai unang ma mose.
Naung sampulupitu ma juma ni sampulu ualu,
hata pasu-pasu, hata nauli nadenggan napinasahatmu na i
hu ampu hami ma i antong martonga ni jabu.
Jadi anaha, nunga tung mansai godang hata sipaingot dohot hata nauli hata nadenggan marhite pasu-pasu dohot tangiang naung pinasahat ni angka na manghaholongi hita, ampu ma poang :
Hitado Managam Sitorus mangampu dohononnama :
Hamu amang, inang, angka amang tua, amanguda, angka daompung, angka tulang dohot nantulang, angka amang boru dohot namboru, angka dongan sabutuha rodi sude namangkaholongi hami, “ Mauliate godang ma hudok tu hamu sude di angka hata poda dohot sipaingot na sian Hata ni Tuhanta i, songoni nang pambahenan muna tarlumobi angka pasu-pasu muna marhite tangiang.
Anggiatma dipargogoi Tuhanta ahu mangulahon songon naung pinodahonmuna i tu ahu. Hu ulahi mandok mauliate ma di hamu. Botima.
Pinadomuni (dirangkum oleh) : Sampe Sitorus, SE (A. Hitado Managam Sitorus)
Medang Lestari B3/K11 08129052462
Referensi & Daftar Pustaka :
1. Jambar Hata, T.M Sihombing, CV Tulus Jaya
2. Dalihan Natolu Nilai Budaya Suku Batak,
Drs. DJ Gultom Rajamarpodang,CV Armada –Medan
3. Garis Besar Ruhur-Ruhut Paradaton Sitorus,
Buku Parsadaan Raja Sitorus Dohot Boruna (PARSIBONA) JABOTABED
4. St.D.P.Hutagalung/Br. Simorangkir (O. ni Salomo)
5. Seri Diskusi Injil & Adat, Pdt Daniel Taruli Asi Harahap;
6. Literatur lain dohot panuturion ni natua-tua
Molo posisina iba disi boru / hela ni namarulaon (natoras ni na naik sidi) aha do dohonon hatana molo mangampu? maklum ma hamu baru berkeluarga dope on, jadi hurang mangantusi angka aha do dohonon hata si hatahononton… mauliate…
Saya mendapat komplain dari para natuatua terkait semakin sedikitnya keluarga muda mengikuti kegiatan punguan/kegiatan adat keluarga maupun parsahutaon.
Menurut mereka hal itu bisa jadi dilatarbelakangi oleh para keluarga muda merasa segala sesuatu bisa didapatkan di internet.
Padahal jangan lupa adat adalah kebiasaan, artinya apa yang dilaksanakan itulah adat.
Jadi jika ingin lebih dalam memahami adat mari datanglah kekegiatan adat.
Hal ini juga menjadi jawaban saya atas pertanyaan diatas. Maaf bukannya tidak bisa saya tuliskan disini, namun alangkah lebih baik jika mendengarnya langsung saat menghadiri kegiatan adat dimana ada “mangampu”.
Catatan: apa yang saya tuliskan pada setiap tulisan saya adalah juga yang saya amati dan lakukan dalam ulaon adat.
Salam