Contoh ulaon ditaruhon jual
1. Patua Hata (Melamar)
Dung sidung marhorihori dinding, borhat ma paranak rap dohot uduranna hira-hira 8 -15 kaluarga laho patua hata laos marhusip na gogo tu jabu ni parboru.
Parsidohot ma di si haha-anggi ni paranak, dongan tubu na sumolhot , boru, bere, dohot ibebere. Disagi ma bilangan ni nasida asa unang pagodanghu, alai ingkon dohot ma di si boru. Somalna nunga diboan paranak pande hatana.
Di partingkian songon on, asing do sian tingki na marhori-hori dinding na holan manggolom-golom sipanganon kue manang parbue natonggi(buah). Parborhat ni paranak saonari laho patua hata/ marhusip ingkon do mamboan sipanganon na marsintuhu; indahan na las dohot lompan na tabo na marmiak-miak, jala inghop martudu-tudu ni sipanganon (namargoar).
Horong ni Parboru pe nunga rade manjalo haroro ni Paranak jala di jou Parboru ma haha-anggina (termasuk pande hata na), boru, bere, ibeberena, dohot manang piga halak dongan sahutana. Diparade Parboru ma dengke si mudurudur sipasahaton nasida annon tu Paranak dung sidung manjalo tudu-tudu sipanganon nabinoan ni Paranak.
Dung pungu uduran ni Paranak (marjarak 3-4 jabu sian bagas ni Parboru) di parjolo ma boru ni Paranak manungkun tu bagas ni Parboru manang naung boi Hulahula nasida masuk tu bagas ni Parboru.
Dung mangarade Parboru dohot na nigonghonna manjalo haroro ni Paranak, dijouhon nasida ma antong dompak pintu haroroan asa masuk ma uduran ni paranak tu bagas.
Protokol ni Paranak.
Horas Tulang…, Horas ma di Raja i. Hata ni natua-tua mandok :
Jolo nitiptip sanggar laho baen huru-huruan. Jolo pinabotohon marga asa binoto partuturan.Raja nami… ia hami naro on parboruon muna marga Butarbutar.
Horas ma di Raja i.
Protokol ni Parboru.
Horas ma tutu Amang boru.
Dung i marsijalangan ma nasida angka na naeng martondong di bagasan las ni roha. Dipeakhon paranak ma sipanganon boanboan nasida di tonga ni jabu (manang tu ginjang ni meja di adopan ni parboru), jala didok ma hatana :
Tulang na burju..tona ni namborumuna ima dainang mandok molo borhat hamu anaha tu bagas ni Tulang mu na ingkon do boanon mu sipanganon na tabo laho manubut roha ni Tulangmu, tung na so jadi mangembal hamu, jadi Rajanami na marningot ma hami di tona i, ido umbahen na huboan hami sipanganon na tabo laho manubut roha ni angka datulang. On pe Tulang asa sigat hamu ma jolo boanboan nami on, botima.
Protokol ni Parboru
Mauliate ma tutu Amangboru, ingot do hamu antong di poda ni namboru nami, Horas ma di hamu.
Raja ni Borunami… asa ro hamu tuson, urupi hamu hami rap manigat boanboan ni paribanmu Raja Butarbutar.
Alusni Boru ni Parboru
Di hamu hula-hulanami nunga husigati hami, jala suman jala marsintuhu do boanboan ni Raja Butarbutar. (lapatanna singhop do “namargoar” manang tudu-tudu ni sipanganon).
Protokol ni Paranak
Borunami… asa dongani hamu paturehon andorang so tapasahat tu Raja i (diboan ma tu dapur asa dihobasi satongkin, mangaturhon na margoar di ginjang ni talam na bolak, alana tongkin nari tangkas do dihatahon laho pasahathon tudutudu ni sipanganon tu Parboru andorang so rap marsipanganon).
Protokol ni Paranak:
“Di hamu Tulang, mangarade ma hamu, naeng ro hami mandapothon hamu.” (laho pasahat tudutudu ni sipanganon)
Protokol ni Parboru:
“Di hita namarhaha maranggi, Raja ni Boru, Bere, dohot Raja ni Dongan Sahuta, ala naeng ro ma Raja ni Pamoruonta mandapothon hita, asa rap manjalo ma hita.”
Protokol ni Paranak:
“Di hamu Tulangnami (ndang apala didok dope hula-hula) di ari na uli di bulan na denggan on ro do hami pamoruonmuna pasahat tudu-tudu ni sipanganon na marsaudara, tudu-tudu ni panggabean parhorasan ma on di hamu Rajanami. Molo tung songon on pe na boi hupasahat hami di tingki on, las ma rohamu manjalo.
“Songon hata ni situa-tua ma dohonon,
Huta tano bato parasaran ni leang-leang,
Horas ma di hamu na manjalo, horas di hami namangalean.
Diolophon na torop, “horas ma tutu!”, laos masijalangan.
Protokol ni Parboru:
“Di hamu Raja ni Pamoruonnami, hami pe naeng ro ma mandapothon hamu.” asa mangarade ma hamu.
Laos digorahon ma boruna nasida asa diboan dengke sipasahaton nasida, ima dekke simudur-udur.
“Di hamu Raja ni Pamoruonnami, di son hupasahat hami tu hamu dengke simudurudur, dengke sitiotio, dengke sahat, dohot pangidoan tu Tuhanta, asa sai mudurudur ma hamu tu dolok tu toruan, tio ma aek inumonmuna, jala sahat ma angka nauli angka nadenggan di hamu.” Diolophon angka natorop, “Ima tutu.”
Protokol ni Parboru:
“Amangboru….Ala hamu do na ro mandapothonhami, asa marsipanganon hita, sian hamu ma namamilang tangiang. Hupasahat hami ma tu hamu.”
Protokol ni Paranak:
“Nauli ma i Tulang.” Dipangido ma donganna mambahen tangiang mangan. Jala dung simpul tangiang marsipanganon laos didok ma hata dai sira ni sipanganon i:
Marjomukma hita.
Diolophon natorop, “ima tutu!”
Protokol ni Parboru:
“Di hita na marhaha maranggi, Raja ni Boru, Bere, lumobi di Raja ni Dongan Sahuta, molo tung di jolo ni hasuhuton pe tudutudu ni sipanganon on, ba na rap mangadopi ma hita di son.” (Diolophon nasida).
Dung i dipangido ma pamoruonna maneati aliangaliang dohot ateate ni sipanganon i (somalna nian, sian pamoruan ni paranak do, alai dos ni roha nama i).
Protokol ni Paranak:
Manariashon, patamahon tu dongan tubuna dohot uduranna taringot tu dekke naung dijalo nasida sian parboru.
“Di hita namarhaha maranggi, suang songon i di Raja ni Boru, Bere nami, rap dohot Raja ni Dongan Sahuta, molo tung di jolo ni hasuhuton pe dengke napinasahat ni Raja i Tulang….., naung rap manjalo ma hita ate?” Diolophon uduran ni paranak, “nauli.”
DUNG SIDUNG MARSIPANGANON
Protokol ni Parboru:
“Di hamu Raja ni Pamoruonnami, nangkin tangkas do dipasahat hamu tu hami tudutudu ni sipanganon na marsaudara.
Didok hata ni natua-tua, Andorang so diseat raut jolo diseat hata.”
“Boha Amangboru, tarsongon dia partording ni tudutudu ni sipanganon naung pinasahat muna on tu hami?”
Protokol ni Paranak:
“Nauli Tulang. Taringot tu tudutudu ni sipanganon naung hupasahat hami tu hamu Rajanami, ba surungsurungmuna do i. Botima Tulang!”
Protokol ni Parboru:
“Mauliate Amangboru. Gabe jala horas ma di hamu.”
“Di hita namardongan tubu, Raja ni Boru, Bere, lumobi di Raja ni Dongan Sahuta, nunga tangkas husungkun hami Raja ni Pamoruonta, didok nasida ia tudutudu ni sipanganon on surungsurungta do ninna. Boha saonari ma tabagi?”
Dialusi pihak (horong) parboru, “Annon ma tabagi.”
“Antong molo songon i, di hamu Borunami, asa boan jala pature hamu tudu-tudu ni sipanganon on. Unang lupa pasahat hamu tangkas jambar tu Raja ni Dongan Sahuta, ate!”
Note : Somalna ni parbagi jambar di ulaon Patua Hata/Marhusip
Ala tangkas do dihatahon surung-surung ni parboru tudutudu ni sipanganon na pinasahat ni paranak i tarsongon on ma parbagi jambar.
Contoh suhut parboru Raja Pane.
Raja Dori = Namarngingi Parsiamun Raja Boltok = Namarngingi Parhambirang Boru tubu (boru suhut) = Osang parsiamun Boru (boru ni punguan Sitorus). = Osang parhambirang Raja Parhata = Somba-somba Dongan Sahuta = Soit Haha/Anggi Raja Pane (Suhut) = Angka jambar na tading termasuk mai Ihur-ihurProtokol ni Paranak:
“Suang songon i di hamu Borunami asa pauli hamu dekke naung tangkas tajalo sian Raja i nangkin.”
Protokol ni Parboru:
“Boha Amangboru, nunga boi tauduti panghataionta?”
Protokol ni Paranak:
“Nauli Rajanami.”
Protokol ni Parboru:
“Alai mangido tingki hami satongkin, asa jolo mangalap hata jala masipasangapan jolo hami na mardongan tubu.”
Songon on ma hatana: “Di hita na mardongan tubu, Raja ni Boru, Bere, Raja ni Dongan Sahuta, ala naeng pungkaonta ma panghataion, asa martangi-tangian hita. “Jala laos songon i ma di hita namardongan tubu. Songon naung somal taulahon, ala hami haha doli muna ma nuaeng songon hasuhuton bolon, jadi hamuma na gabe raja panungkun, raja hata, di ulaonta on.
“Songon hata ni situa-tua namandok:
Molo tinallik huling-huling tarida ma holi-holi. Molo haha na gabe husuhuton, ba anggina na ma na gabe panamboli.Jadi di hami haha dolimu Raja Pane ma nuang hasuhuton ma hamu anggi doli Raja Dori dohot anggi doli Raja Boltok ma na gabe panamboli.
Dijalo Raja Dori ma pangidoan ni suhut (protokol ni Parboru) i.
Mewakili Raja Dori :
Tohodo tutu na nidokni hahadoli
Molo tinallik huling-huling tarida ma holi-holi. Molo haha na gabe husuhuton, ba anggina na ma na gabe panamboli.Songon naung somal taulahon di hita namarhaha maranggi Sitorus, ala haha doli Raja Pane ma nuaeng hasuhuton, ba dohot on pinasahatma tu anggi doli Raja Boltok na gabe Parsinabung (Raja Hata)
Songon i ma Raja Boltok mar dos ni roha ma nasida ise nagabe Parsinabung (somalna nunga dos hian tahi nasida ise nagabe Parsinabung).
Parsinabul ni Parboru (Raja Panise):
“Mauliate ma di hamu suhutnami. Tangkas do dipasangap hamu hami dongan tubumu. Hujalo hami ma pangidoanmuna i. Toho do i tutu, sada songon daion mual do hita nasailaon, si sada anak si sada boru. Sahali nari mauliate ma di suhut-nami.”
Laos diuduti ma panghataion tu Paranak. “Di hamu Raja ni Pamoruon nami, molo dung rade hamu asa tapungka manghatai.” Partingkian hupasahat hami tu hamu.
Protokol ni Paranak:
“Nauli Rajanami, alai lehon hamu jolo tingki di hami pamoruonmuna, asa jolo masipasangapan hami namardongan tubu.” (dioloi parboru).
Jala dung dos roha ni paranak, ditontuhon ma sahalak Raja Parsaut di nasida. Jala diuduti Raja Parsaut i manghatai.
NB: Nian sian mulana pe nunga hira tangkas ise na gabe Parsaut, baik sian pihak parboru songoni nang pihak paranak. Alai i do huroha bangkona dohot pangalaho ni ruhut-ruhut paradaton i, lumobi di na manat mardongan tubu.
Raja Pangalusi ni Paranak:
“Tulang Raja Bolon, nunga rade hami.”
Parsinabul ni Parboru:
Manghatai ma hita Raja ni Boru. Nunga tung las rohanami manganhon sipanganon nabinoanmuna i. Bosur hami mangan indahan na las, sagat marlompan juhut na tabo dohot minum aek sitio-tio. Disi do gandi na disi do gandona, Disi do daina disi do nang tabona, sirsir sirana hona lasiak dohot asomna suang songon i nang andalimanna.
“Mauliate ma di hamu. Jala dohonon ma songon hata ni situa-tua:
“Asa jolo ninang-nang do asa ni nungnung, jolo pinangan do asa ni sungkun”. Namanungkun ma hami tu hamu Raja ni Boru taringot tu sintuhu ni indahan masak dohot lompan na tabo i. Dia ma matana, dia ma haltona, Dia ma hatana, dia ma nanidokna.” Botima.Raja Pangalusi ni Paranak:
“Gabe jala horas, Rajanami. Namanungkun ma Raja i di hata ni indahan masak dohot lompan na sosadia i. Alai jumolo ma hupasahat hami mauliate. Malambok pusu hami di panjalo, di panjangkonmu tu hami pamoruonmuna on.
“Taringot di sungkun-sungkun ni Raja i, ia hata ni sipanganon i songon hata ni natua-tua ma dohononnami Rajanami:
“Taringot tu hatana, panggabean parhorasan do Rajanami. Botima!
Parsinabul ni Parboru:
“Mauliate ma Raja ni boru, panggabean parhorasan do hape haroromuna di tingki on.” I do nataparsinta. Asi ma roha ni Tuhanta, sipanganon naung huhasagathon hami i, sai dipasu-pasu Tuhanta ma i, pamurnas ma i tu pamatang, saudara ma tu bohi, sipalomak imbulu ma i, sipaneang holi-holi, jala sipasindak panaili. On pe dohonon nami ma antong : Bagot namarhalto na niagatan dung marmeang, Horas ma hami namanghasagathon, ditambai Tuhanta singkat ni i di hamu namangalean. Alai amangboru, sai marangkup do inna nauli, mardongan do nadenggan. Asa siangkupna songon nahundul, jala siudurna songon namardalan.Namanangkasi ma hami di hamu amangboru,
Asa tangkas ma uju ni Purba, tumangkasan uju Angkola,
Tangkas ma tutu hita maduma, tumangkasan ma hita luhut mamora.“Tangkas ni Panggabean Parhorasan i ba tangkas ma dipaboa Amangboru tu hami asa adong sibegeon ni sipareon jala sipeopon di roha. Botima!”
Raja Pangalusi ni Paranak:
“Tangkas ma tutu paboaon tu Raja i, siangkup ni panggabean parhorasan di haroronami mandapothon hamu di tingki on i ma:
“Ro alu-alu ni anaknami tu hami, paboahon naung tangkas masitandaan jala masihaholongan dohot boru ni Raja i sian bagas on. Didok tu hami, ‘Bapatua laho ma hamu mandapothon Tulang Marga Sitorus na marhuta di Jln Putrisma VII/5 Perumnas 4 Karawaci – Tangerang, ala nunga masihaholongan hami dohot boru ni Tulang i, jala nunga mardos ni roha, satahi-sapanghilaan hami laho mamungka parsaripeon,’ ninna alu-aluna tu hami Rajanami.
“Tarsonggot do hami umbege alu-aluna i, nang pe las roha-nami. Alana, tingkos do di rohanami, ro anaknami tu bagas muna on. Alai, molo hurimangi hami dirinami tung na so barani dope hami mandapothon Raja i, molo sian hadirionnami. Alai, ala las ni roha dohot holong do namamboan hami dohot anaknami ro tu jolo ni Raja i di tingki on, jala nunga tangkas huida hami, minar-minar do bohimuna manjangkon haroronami, on pe Tulang, molo tung siat elek-elek pangidoannami, asa unang holan hata ni naposo be hata ni nasida nadua i, asa mangihut ma nian gabe hata ni angka natua-tua.
“Jadi Tulang, na patua hata ma haroronami di tingki on. Asa i ma elek-elek pangidoan nami. Botima!”
Parsinabul ni Parboru:
“Mauliate ma Amangboru”.
“Asa di hita namardongan tubu, Boru, Bere, suang songoni Raja ni Dongan Sahuta, nunga tangkas tabege sian pamoruonta di haroro nasida, i ma di napatua hata. Andorang so nilehon tingki di laho mangido pandapot sian hita, jolo tapatangkas ma jolo borunta ate, manang natutu do dijalo hata sian anak ni pamoruonta.
Alai amangboru na manangkasi ma hami alana torop do borunami di bagas on na dia ma i nuaeng jala ise ma goarna, asa hutangkasi hami boru nami”.
Dung di dok paranak goarni si boru na tinodo ni anakna, di suru Parsinabung ni Parboru ma tu boruna :
“Di hamu borunami, sungkun hamu jolo maenmu.”
Alus ni boru: “Nunga hutangkasi hami maennami, sintong jala tutu do Amang nanidok nasida i, botima”
Dung i diuduti ma muse panghataion:
Parsinabul ni Parboru:
“Mauliate ma dihamu Borunami. Asa on pe di hita namardongan tubu, boru, bere, Raja ni Dongan Sahutanami asa talehon pandapotta. Jala parjolo ma sian dongan tubu, haha doli/anggi doli, Boru, Bere, Dongan Sahuta.”
Hata sian haha doli/anggi doli, Boru, Bere, Dongan Sahuta manolopi nauli nadenggan sude. Jala ndang apala ris jala sude manghatai, alai porlu do lehonon tingki tu nasida.
“Mauliate ma di hamu saluhutna. Jadi nuaeng pe hupasahat ma jolo tu suhut nami di jabu on.
Suhut/Paidua ni Suhut:
“Mauliatema, molo sian hami hasuhuton, sian mulana pe nunga tangkas hupasahat tu hamu haha/anggi. Sisada hata ma hita, bulung ni dangkana do bulung ni rantingna, ulaon ni hahana do ulaon ni anggina. Tandokmu do tandokhu, pandokmu do pandokhu. Jadi gabehon da amang ma. Ima sian hami hasuhuton. Botima!”
Parsinabul ni Parboru:
“Jadi di hamu Raja ni Pamoruonnami, nunga dibege hamu angka pandapot sian hami. Nunga satolop hami asa hujalo hami ma haroromuna di napatua hata. Sai didongani Tuhanta ma hita sude jala dipasu-pasu angka ulaonta. Botima! Horas ma di hita saluhutna.”
2. Marhusip (Mangarang-rangi)
Ulaon patua hata dohot marhusip nasomal diulahon di Jakarta, gabe sada ulaon do i (sada paket).
Raja Pangalusi ni Paranak:
“Mauliate. Malambok pusu rohanami Tulang, di naung tangkas dioloi hamu elek-elek pangidoannami di napatua hata. Huulakhi hami mandok mauliate ma di hamu Rajanami.
“Alai Tulang, songon i do huroha pangalahona, molo tung siat muse elek-elek pangidoannami, asa tauduti ma nian tu namarhusip nagogo manang mangarangrangi di angka ulaon na mangihut, na mardomu tu sanghap (rencana) parsaripeon ni anaknami dohot boru ni Raja i, marlambas roha ma Raja i mangoloi pangidoannami. Botima.”
Parsinabul ni Parboru:
“Mauliate di Raja ni Pamoruonnami. Andorang so hualusi hami lehon hamu jolo tingki, asa masipasangapan laos pasada tahi hami angka namardongan tubu, boru, bere, nang di raja ni dongan sahutanami.
Ditariashon ma tu sude horong ni parboru i taringot tu ulaon parhusipon. Jala sude manolopi (setuju).
“Ala nunga dos rohanta, mauliate ma!”
“Ipe di hamu Raja ni Pamoruonnami, taringot tu pangidoanmuna i hujalo hami ma i, songon dia husip-husip manang angka dia ma naung disanghapi rohamu, hupasahat hami ma tingki tu hamu asa hamu ma namanariashon. Botima!”
Raja Pangalusi ni Paranak:
“Gabe jala horas ma Tulang. Nunga tamba las ni rohanami. Songon nahudok hami nangkin, diharoronami tu bagasmuna on ala ni alu-alu ni anaknami naung ro tu bagasmuna on, jala sai dihatahon do tu hami haburjuonmuna. Santabi ma Rajanami, didok natua-tua, ida-ida do tu nabutong, jora-jora tu namale. Asa nunga tangkas huida hami di haburjuonmuna marboru.
“Tulang, andorang so hutariashon hami husip-husip dohot pangidoannami, mangido tingki hami satongkin namarhaha-anggi asa masipasangapan jolo hami, songon i tu boru dohot berenami.
“Di hita saluhutna, nian andorang laho borhat pe hita tu bagas ni hula-hulanta di jabuon, nunga sada tahinta jala sisada pangidoan hita laho mangelek dohot pasahathon angka pangidoanta. Boha, ahu ma napasahathon elek-elek pangidoanta ?” Ditolopi sude sian horong ni paranak.
“Di hamu Tulang, Nantulangnami, dohot sude hamu na huparsangapi hami. Sian hami pamoruonmu mangido mangelek hamu, asa tung sangap hamu, Rajanami, hami ma nian na pabolak amak jala janghonon nami ma haroro ni Raja i dipogu ni alaman nami, jadi ulaon taruhon jual ma nian Rajanami laos ulaon sadari (tingkir tataring dohot paulak une).
“Taringot tu somba ni uhum, somba ni adat, boli ni boru ni Raja i, Rajanami, nunga dos rohanami, suang songon i nang tahinami, asa sisahali mangelekhon, sahali manombahon ma hami tu hamu, Rajanami, rambu pinudun, parsinamot na hibul ma hami. I ma jolo elek-elek pangidoannami.”
Parsinabul ni Parboru:
“Mauliate ma di Raja ni Pamoruonnami. Nunga tangkas hubege hami pangidoan muna i, i ma di sanghapmuna Ulaon Taruhon Jual, Ulaon Sadari. Tarsingot di Ulaon Taruhon Jual ido sasintongna Paranak do na pabolak amak laho hundulan ni hula-hulana (Parboru).
Tarsingot di pangidoanmuna na sahali manombahon hamu di bolini ni borunami, asa tangkas taingot ndang namarhata sinamot do pe hita Amangboru.
Songon pangidoanmuna nangkin, namarhusip-husip dope hita di tingki on. Alai nadenggan ma i tutu, ingkon jolo nirangrangan do angka nanaeng ulahononta haduan. Asa lehon hamu ma jolo tingki as hupasahat jolo panghataion on tu hami na mardongan tubu, boru, berenami, nang di raja ni dongan sahutanami.
Haha/anggi dongan tubu:
“Di hamu pamoruonnami, taringot di ulaon taruhon jual dohot ulon sadari, mauliate ma. Alai molo taringot tu sinamot ni anakmuna, boli ni borunami, tung tangkas jala godang pasahat hamu, asa las rohanami hula-hulamu. Asa ndang apala horbo, hoda dohot angka mas hupangido hami, alai tangkas ma godang bahen hamu, Amangboru. Botima!”
Boru, bere, pariban:
“Molo sian hami, songon nanidok ni hula-hula/tulangnami nangkin do. Asa las roha nasida, godang ma pasahat hamu boli ni paribannami i. Botima!”
Dongan sahuta:
“Mauliate ma di hasuhutonnami di jabuon na pasahat panghataion tu hami. Sian hami dongan sahuta, molo dung dos rohamu, denggan masipaolo-oloan, na marhula-marboru asa dapot jala tarida ma di si songon hata ni natua-tua:
Gabe ma jala horas sian hami dongan sahuta, botima.
Parsinabul ni Parboru:
“Di hamu Raja ni Pamoruonnami, nunga apala tangkas dibege hamu di angka panghataion dohot pangidoan sian hami. Taringot di pangidoanmuna, ulaon sadari, hujalo hami ma i. Alai taringot di boli ni borunami, di dok hamu sisahali manombahon jala rambu pinudun, Amangboru tarsingot tu suhi ni ampang na opat dohot panandaion ba tangkas do adopanmuna di tonga ni mangajana ate ?
Jadi asa tung tangkas godang ma pasahat hamu, songon nidok ni natua-tua:
Nunga pitu lilinami, paualu jugianami, Nunga uli nipinami, ai gokhan muna ma boli ni boru tu hajutnami.“Ipe Raja ni Boru, huoloi hami ma pangidoanmuna i jala tangkas ma hatahon hamu.”
Raja Pangalusi ni Paranak:
“Mauliate ma di hamu Rajanami. Suang songon i di paribannami dohot raja ni dongan sahuta ni Raja i. Malambok pusu jala lumbang panghilalaannami di naung tangkas dioloi hamu angka pangidoannami. Suang songon i di boli ni Boru ni Raja i, na naeng parumaennami, i ma rambu pinudun. Ia godang ni sinamot na laho sipasahatonnami Rajanami, Rp 50.000.000 (lima puluh juta rupiah) ma. Asa las ma rohamu, jala gabehon hamu ma i Rajanami. Botima!
Parsinabul ni Parboru:
“Mauliate ma di Raja ni Pamoruonnami, nunga tangkas hubege hami boli ni borunami, godangna Rp 50.000.000 (lima puluh juta rupiah). Jadi di hita pe na mardongan tubu, lumobi hasuhutonnami, songon i di boru, bere, dohot dongan sahutanami, ala nunga dos rohanta jala ta oloi nangkin pangidoan ni pamoruonta, ba ta oloi jala tagabehon ma i.
“Alai, di hamu Raja ni Pamoruonnami, taringot tu jambar panggohi ima suhi ni ampang na opat, todoan dohot panandaion, tangkas do pasahathon muna tu hami di tonga ni mangajana ate ? Taringot tu bilangbilangna, hupasahat hami ma tu hamu haduan marhite suhutnami.”
Catatan:
Sijalo suhi ampang na opat ima nanidok:
- Sijalo bara (amang tua/amang uda ni boru muli),
- Simandokhon/simanggokhon (iboto ni boru muli naung hot ripe, molo so adong boi do sian ama manang ompung martinodohon),
- Pariban (haha ni boru muli manang namboruna),
- Tulang (iboto ni inang ni boru muli).
Ia sinamot ndang tarmasuk suhi ni ampang naopat, alai upa suhut ma i langsung tu nampunasa boru muli.
Taringot tu todoan dohot panandaion, boi ma diuduti tu:
- Haha-anggi, anak manjae sian namartinohon ni hasuhuton.
- Ompu suhut ni namuli
- Ompu bao ni namuli
- Parorot (namboru ni boru muli)
- Paidua ni suhut, sian angka ompu namartinodohon, dst.
- Punguan Parompuon dohot Wilayah
- Parsadaan Raja Sitorus dohot Boruna se Jabodetabek
Parsinabul ni Parboru:
“Naporlu muse tahe Amangboru, taringot tu si jalo tintin marangkup, tu haha parhundulnami, tulang ni na naeng helanami, na rap paradehon ma hita ate ?
Raja Pangalusi ni Paranak:
“Nauli ma i, Rajanami.”
Parsinabul ni Parboru:
“Di hamu Raja ni Pamoruonnami. Asa dos tuatna, dos nangkokna, molo tung adong sidohonon manang pangidoan mu tu hami. Hupasahat hami ma tingki on tu hamu.”
Raja Pangalusi ni Paranak:
“Mauliate ma Rajanami. Molo boru sai adong ma tutu sipangidoonna tu Hulahulana. Namauas jala masihol do hami di angka tangiang dohot pasu-pasu sian hamu Rajanami. Molo siat elek-elek pangidoan nami, asa sude ma hami pasupasu hamu marhite tangiang jala ulosi hamu ma hami dohot ulos herbang di ulaon i. Songon i ma pangidoan nami.”
Parsinabul ni Parboru:
“Pos ma rohamu Amangboru, sude do hamu pasu-pasuonnami marhite tangiang dohot elekelek nami tu TUHAN i. Alai parbue ni holong marhite ulos herbang sipasahaton nami tu hamu, bilanganna 11 (sampulu sada) bulung ma. Pos roha muna sude do hamu taruli las ni roha marhite ulos-ulos natinonun sadari.
“Hombar tusi tahe Amangboru, taringot tu ulos-ulos i dohot pinggan panganan, dos ma rohanta ate, asa marsinakkohi tangga ni balatukna (masialusi di ibana be) ma hita Raja ni Boru?”
Raja Pangalusi ni Paranak:
“Mauliate ma Rajanami. Uli jala las ma rohanami laos hugabehon hami ma i, alai taringot tu Pinggan Panganan dohot Ulos Natinonun sadari i masitariparan ma ate Tulang ?”
Parsinabul ni Parboru:
“Nauli amangboru. Naporlu muse hataanta ima taringot tu teknis ni ulaon, ari ni ulaonta i, inganan (gedung), bolak ni alaman (undangan). Hombar tu si dumenggan hamu na patorangkon.
Raja Pangalusi ni Paranak:
“Mauliate ma Raja nami. Tarsongon on ma naung husanghapi hami:
- Partumpolon di gareja ………………….. tangga……….. pukul ……………
- Ting-ting parjolo tanggal ………….ting-ting paduahon tanggal ………….
- Pamasu-masuon tanggal…………, di gareja (tempat) ……….….
- Sibuha-buhai di ………… pukul …………..
- Ulaon unjuk (pesta) di alaman ni paranak di gedung …… alamat…………..
- Bolak ni amak na boi huparade hami hundulan ni hamu Hulahulanami suang songoni nang uduranmuna (godang ni undangan tu parboru) ….. undangan, di paranak ……….undangan.
- Dohot angka na asing dope.
Parsinabul ni Parboru:
“Mauliate ma di hamu pamoruonnami. Taringot di angka parjambaran, nasomal i ma ate? Jala solup namasa dihutamuna ma tapamasa. Alai, molo boi botoon nian, antar songon dia panjuhuti di ulaon i laos songon diama solup namasa di hutamuna, ulima dihatahon amangboru. Botima
Raja Pangalusi ni Paranak:
“Nauli Tulang, Nunga dihusiphon suhutnami. Molo panjuhuti ima lomuk manang didok nuaeng on namarmiakmiak (pinahan lobu), i do Raja nami.” Jala tarsongon onma parjambaron namasa dihami (dipatorang ma namasa di Paranak).
Parsinabul ni Parboru:
“Ala nunga hira sude tarangrangi di sangkap ni ulaonta, saonari sahat ma hita tu namarhata si gabe-gabe. Hami hula-hula ma napasahathon jala hamu pamoruonnami ma namangampu, ate!
Alai andorang so taujungi dijahahon ma jolo angka naung tatolopi diulaon marhusip na gogo on (notulen dibacakan). Boi do sian parboru manang paranak manjahahon angka naung ditolopi Paranak dohot Parboru.
Dung sidung diuduti ma muse:
Parsinabul ni Parboru:
“Nunga denggan mardalan ulaonta sadari on, jala nunga godang tahatai, tarangrangi na hombar tusi, jadi asa mardalan ma ingotingot (hepeng).
(Nunga diparade hian hepeng laho ingot-ingot i. Dipasahat pihak paranak ma i tu Parsinabung ni Parboru, jala Parboru pe diparade do hepeng ingot-ingot si pasahathon na tu Parsinabung ni Paranak, jala somal taida adong indung ni ingot-ingot i ima na gabe di Parsinabul ni Parboru dohot Parsinabul ni Paranak).
Hata umpasa sian Parsinabul ni Parboru :
Nunga jumpang tali pasa ihot ni ogung oloan
Nunga simpul panghataion ni angka raja, ala tangkas do hita masipaolo-oloan
Asa hori do ihot ni doton, Hata do siingoton.
Bulung ni losa ma tu bulung ni indot
Bulung motung mardua rupa,
Sude na tahatai i ingkon taingot
Asa unang adong hita na paubahonsa,
on pe rap tadok ma; Ingotingot; ingotingot; ingotingot.
Diolophon natorop.
Note : Dibagi ma ingotingot i jala ingkon sude do na ro di ulaon i dapotan ingotingot, kecuali hasuhuton bolon Paranak dohot Parboru
Parsinabul ni Parboru:
Amangboru asa lehon hamu jo tingki di hami laho mangalehon poda tu borunami.
Raja Pangalusi ni Paranak: (pasahat tu bona ni hasuhuton)
Nauli Tulang, molo siat pangidoan, hami ma parjolo mamodai anaknami. Lehon hamu ma jolo partingkian tu hami.
Dipodai horong ni Paranak (na sahorong/na sumolhot) ma anakna asa unang be mampar roha na jala patoranghon nunga manghatai natua-tua.
Parsinabul ni Parboru : (pasahat tu bona ni hasuhuton)
Dipodai horong ni Parboru (na sahorong/na sumolhot) boruna asa unang be mampar roha na jala patoranghon nunga manghatai natua-tua.
Sekaligus menyuruh ke dua calon mempelai untuk menyalami semua yang hadir.
Suhut/Paidua ni Suhut sian Parboru:
“Mauliate ma di hita saluhutna, lumobi di Tuhanta. Jumolo hupasahat hami mauliate di dongan tubu, haha/anggi, raja ni boru, bere, dohot raja ni dongan sahuta nami, ima di naung rade rohamu mandongani hami ..dst. Suang songon i di pamoruonnami marga.., dohot uduranmuna .dst.
Raja Parsaut ni Paranak:
“Hita pe na ro tu bagas ni hula-hulanta di son, dos ma rohanta. Molo namangampu hata nauli nadenggan sian hita, langsung ma tu haha/anggi doli hasuhutonnami. Botima!”
Suhut/Paidua ni Suhut sian Paranak:
“Mauliate ma di Tuhanta, mauliate ma di hamu sude hula-hulanami, pariban dst.
Parsinabul ni Parboru:
“Amangboru…, ala nunga renta jala singkop be ulaonta, asa taupaujung (tatutup) ma di bagasan ende dohot tangiang. Boha Amangboru, ise ma hita napaujunghon ?
Raja Pangalusi ni Paranak:
“Mauliate ma Rajanami. Sian hamu ma napaujunghon marhite tangiang.”
Parsinabul ni Parboru:
“Dos ma rohanta. Ala di son do natuatua i St …………… ba pinasahat ma tu nasida.”
Marende jala ditutup ma dohot tangiang. Marsirarihan satongkin, manghata-hatai, dihobasi boru ni hasuhuton Parboru ma di dapur siboanon ni Paranak, ima dengke dohot parbue pir, songon ulak ni sipanganon na binoan ni Paranak, laos tu panci manang sambongna i ma i dibahen, jala tangkas dipasahat tu pihak Paranak. Masijalangan jala marhehe nauli ma angka tutur. Ima sahatna. Gabe ma jala horas!
Catatan:
Ise nagabe Parsinabul/Raja Pangalusi (Raja Parhata) di ulaon Patua Hata & Marhusip laos ibana do na gabe Parsinabul (Raja Parhata) di ulaon unjuk (pesta adat)
Di acara marhusip (mangarangrangi), molo pangoli naeng mangalap paribanna (boru tulang) laho gabe ripe (isteri), porlu ingoton:
- Tingki namangelekhon somba ni adat sinamot, Parhata ni Paranak, unang be mangihut hata “sitombol” manang “rambu pinudun”, songon i hata “ulaon sadari”. Alana, paribanna do dialap pangoli jala na patio mata ni mualna do i muse. Alai sudena i tu dos ni roha ma.
- Tulang ni pangoli unang be didok sijalo tintin marangkup, alai gabe sijalo surung-surung ma i.
- Ulaon sadari (paulak une tingkir tataring) dipatupa di ari namangihut hombar tu dos ni roha ni Parboru dohot Paranak.
Tulisan ini murni tulisan saya sesuai dengan apa yang sudah saya jalankan sebagai Raja Parhata. Jika ingin mengutip atau memposting ulang di blog atau media lain harap menyebutkan sumber dan menyertakan link ke blog ini.
Tolong harga i kami penulis dengan sebuah kejujuran, hentikan plagiat.
Pinadomuni (dirangkum oleh) :
Sampe Sitorus, SE (A. Hitado Managam Sitorus) Medang Lestari B3/K11 08129052462Referensi & Daftar Pustaka :
1. Jambar Hata, T.M Sihombing, CV Tulus Jaya
2. Dalihan Natolu Nilai Budaya Suku Batak, Drs. DJ Gultom Rajamarpodang, CV Armada –Medan
3. Garis Besar Ruhur-Ruhut Paradaton Sitorus, Buku Parsadaan Raja Sitorus Dohot Boruna (PARSIBONA) JABODETABEK
4. Situs Simanjuntak Sitolu Sada Ina http://simanjuntak.or.id
5. Situs Partungkoan http://tanobatak.wordpress.com
6. St. D.P.Hutagalung/Br. Simorangkir (O. ni Salomo) http://www.rajaparhata.com
9. Panuturiaon ni angka natua-tua.
Tung na denggan ma on tu angka dongan na margiot/olo gabe Raja Parhata.
Mauliate ma di na patariparhon on melalui media on.
Pas marsiajar muse iba, mauliate lae……… cukup menolong
Nauli lae, rap marsiajar hita.
[…] https://sitorusdori.wordpress.com/2009/12/11/patua-hata-dohot-marhusip/ […]
Horas, di huta manang di luat dia do masa patua hata manang marhusiip adong protokol, adong parsinabung, adong tudu tuduni sipanganon. Jala aja do lapatanna ni hata marhusiip dalam konteks adat. Mauliate mangido panuturion au, alana molo pamotoan hu holan si solhot do namarhusip Unang sampe di bege natorop.
Di tano parserahan hira di sude luat tano Jawa (puloJawa, tarlumobi Jabodetabek) nunga gira masa patupa marhusip ndung Patua Hata. Nunga adong Protokol dohot Parsibul disi.
mauliate ma pinasahat tu penulis, gabe sada referensi di ulaon adat, alai molo boi, naeng ma niang dilengkapi dohot perbandingan di rencana ulaon dialap jual.
Mauliate di Amanta Sampe Sitorus, SE (Penulis), siala dilehon hamu do partikkian muna manurathon tata acara adat Batak patua hata dohot marhusip naboi gabe sada referensi. Anggiat dilehon Tuhanta di hamu tontong hahipason dht rejeki. Semoga semakin produktif menulis. Horas.
mauliate GBU