PERINGATAN PENULIS.
Dilarang keras mengcopy posting tulisan ini ke blog, web site atau sosial media termasuk mendistribusikan untuk keperluan mendapatkan keuntungan material maupun non material. Kalaupun ingin berbagi pengetahuan, harap mencantumkan link. Hindari plagiat
AHA DO DENGKE SIUK, BOASA DIDOK DENGKE SIUK JALA ISE DO NATALUP PASAHATHON DENGKE SIUK ?
Disada ulaon unjuk naniadopan, haroroniba boru rap hundul dohot pigapiga halak natuatua(paramangtuaon dohot paramangudaon), topet nasida ninna piga-piga hali manjaha angka nahugurathon siala dicetak ianakahonna. Dinamarkombur hami taringot diangka nanigurathon i didok nasida mansai las rohana alai taruli angka sundut naumposo marhite nanigurathon i.
Tep… ditingki marsipanganon tarbege nasida protokol ni Parboru manggorahon dengke nasahat tu nasida. Tangkas digorahon parjolo Dengke Siuk sian nasida na samarga (namarhaha maranggi), laos diuduti Dengke Siuk sian horongni Hulahula dohot Tulangnasida (sude ma digorahon).
Ninna sahalak sian natuatuai na rap dohot au i mandok: asalma dipandokhi amanta Protokol i, ai nasodiboto do nuaeng aha nanidokna i ?
Tapaima ma jolo boha do annon gora gora ni Protokol ni Paranak ninna donganna natuatua nadilambunghu.
Manggora ma tutu Protokol ni Paranak, didok : hujalo hami do dengke siuk sian Hulahulanami Rajai Raja….., hujalo hami do dengke siuk sian Tulangnami Raja i Raja……. (dohot namangihut simpul panggoraon nasida).
Simpul marsipanganon disunghun nasida pandapothu taringot tu panggoraon ni Protokol di dengke napinasahat ni horongni Hulahula dohot Tulang nasida i. Mansai manat do ahu mangalusi, biar rohangku “namanguji” pangantusionhu do nuaeng natuatua on, ai tangkas do diboto nasida nahurang ampit panggoraon ni Protokol i, alai boasa ma pola tung sunghunonna pandapothu taringot tusi.
Hupaandar pangantusionhu, hudok: Santabi di hamu angka natuatuaniba, molo hupaandar pe pangantusionhu ba idope nabinoto, alani i molo hurang dasip ba tuturi hamu annon au asa lam dasip pangantusionhu ninghu mangalusi.
Pos roham ndang namanguji langkam hami, asa rap mamora do hita dipangantusion ninna nasida huhut rap mengkel. Bah.. dicopy among ate pandohanhi ai somal do hugurathon i diujungni nahugurathon ninghu huhut mengkel.
Dungi hupaandar ma pangantusionhu taringot tu dengke siuk songon na hugurathon ditoru on:
Najolo ninna diangka namarhaha maranggi, jala sasiulaon molo masa ulaon unjuk (Pangolihon Anak manang Pahutahon Boru) sai masiurupan do nasida laho patupa nahombar tusi.
Molo Pangolihon Anak dipapungu ma indahan siuksiuk hombar tu naung ditolopi nasida isarana sapandahan.
Tingki somasa dope manghuhus partenda(molo di Porsea nahumaliangna gabe parkarejo ni partenda nama namangalompa indahan), indahan naung dilompa do dipasahat manogot niulaon i tu hasuhuton. Dipudian ni ari boras nama dipasahat alana parkarejoni partenda nama namanghuhus indahan, nunga ummaloan nasida.
Huingot dope tingki pesta unjuk pangoli ni abang Aller Sitorus dohot angkang boru Napitupulu, ro do pinomparni anggidolinami Op. Tumonggur sian Dolok Nagodang ima Op. Uluan dohot Amani Uluan rap dohot pinompar ni Op Paralatan- Lumban Tongatonga Silamosik mamboan boras siuksiuk jala denggan do disurathon i disada buhu laos dipasahat do tu amonghu. Boasa pola disurat di sada buhu ? Ai marpardomuan do i tu pandohan Sisolisoli Uhum, Siadapari Gogo. Haduan molo marulaon nasida tontu patupaon ni amonghu ma songon napinatupani nasida i.
Nuaeng on gabe Partumpak di jabu nama digoari, alana ndang dialaman nasida pasahat tumpak alai dijabu do ndung mulak sian gedung laos udurma tu jabu laho manjanghon parumaen. Hami pe pinomparni ompunta Raja Mandidang Sitorus na di Jabodetabek on, somal do huulahon hami i. Molo pe ndang apal boi ampit sude manjanghon parumaen di jabu, ba sipareahan ma i tujoloanni ari asa lam tu singhopna.
Molo Pahutahon Boru (somal dihamian -Porsea nahumaliangna ulaon sai ditaruhon jual do) dipapungu ma dengke siuk laho boanon jala pasahaton ni Parboru tu Paranak.
Di Jabodetabek on di hami pinomparni ompunta Raja Mandidang Sitorus hupatupa hami dope papungu dengke siuk, tutu nunga dos rohanami marhite uang rupiah disurat be ma di buku dengke siuk laos dipasahat ma tu suhut. Huingot dope pamuli boru hami ima Christina br Sitorus tu helanami marga Sihombing tangkas dope hupadalan hami buku dengke siuk.
Dengke napinasahat ni Parboru i ma Ulu ni Dengke sihasagathonon ni Paranak, ido asa masa tabege manghasagathon Ulu ni dengke.
Juhut napinatupa ni Paranak i sasintongna sihasagathonon ni Parboru do i, ido asa somal didok manganhon juhut ni boru.
Laos hupaandar ma pangantusion taringot tu Panjuhuti songon naung ginurathon di blog tanggal 28/05/2009 naung salpu, nion ma parhitean tusi:
Pangantusionhi ditolopi nasida jala dituturi au taringot tu Panjuhuti, Dengke Siuk dohot Dengke nabinoan ni Hulahula, tamba ma parbinotoan laos nigurathon ma ditoru on.
DIULAON UNJUK ISE DO NAMAMBOAN DENGKE ?
Ninna sasintongna namamboan dengke tu ulaon unjuk holan 3 horong do ima:
1. Parboru (dengke nabinoanna dipasahat tu paranak ima nagabe Ulu ni dengke, alus ni Panjuhuti)
2. Hulahula ni Parboru(Tulang ni siboru namuli, sijalo Upa Tulang), dengke nabinoanna dipasahat tu na marhasohotan (bere dohot ibeberena i -pengantin). Tarajumi dengke upa do i, ai namangupa na hot ripe i do nasida.
3. Hulahula ni Paranak(Tulang ni Pangoli), dengke nabinoanna i dipasahat tu bere dohot na gabe boruna i (penganten). Tarajumi dengke upa do i, ai namangupa na hot ripe i do nasida.
Tolunsa namamboan dengke on tangkas do pasahathon dengkena. Dihita halak Batak Toba di Jabodetabek on ndang dipamasa be pasahathon dengke. Gabe taringot au tutu didonganta Batak Simalungun adong do pulik partingkian pasahat dengke tu penganten.
Nuaeng on nunga sude horong ni Hulahula dohot Tulang mamboan dengke, natape toropan hasuhuton na patupahon. Ai tingki mangontang (pasahathon Gonghon dohot Joujou) pe nunga laos didok: unang pola loja nantulang/inangbao mangalompa, nunga hupatupa hami dengke siboanon muna, dipasahat parhobas nami pe annon di gedung, ninna).
Toho do tutu diparade do dengke i jala dipasahat laho boanon ni boruni Hulahula/Tulang alai ndang adong sian nasida na tangkas pasahathon dengke i tu hasahatanna. Gabe dos do songon parbue nabinoanna i parsahat ni dengke i ndang diupahon tu naimbaru hot ripe i.
Mulak ma muse tu dengke siuk.
Molo boti napasahathon dengke siuk holan Parboru namarhahamaranggi do.
Onma deba imbarta tu halak Batak Simalungun, alai pinarrohahon namasa di Medan tangkas dope Tulang ni Pangoli dohot Tulang ni Siboru Muli pasahat dengke nabinoanna i. Mangoli berenami Faldo Hasian Gultom tu borunami boru Pasaribu, dipangido Protokol do asa borhat hami pasahathon dengke nabinoannami, suang songoni nang Tulang ni borunami (Hulahula ni Pasaribu marga Nainggolan).
Jadi tingki dinamanggora dengke siuk Parboru holan dengke ni nasida namarhaha maranggi do digorahon dengke siuk.
Paranak pe ndang adong manggorahon dengke siuk.
Mangihuthon Panuturion ni natuatua dohot napinarrohahon ulaon di Medan, porlu sulingkitonta namasa di Jabodetabek on:
- Dang gorahononhon dengke nabinoan ni Hulahulanta dengke siuk. Ai ndang siuksiuk ni nasida i tu hita, tarlumobi molo Parboru hita ndang na mangurupi hita nasida laho patupa ulu ni dengke. Boha ia tauhal jala dos ma rohanta mambuhai asa holan 3 horong i ma namboan dengke jala tangkas ma dipasahat tu hasahatanna.
- Molo ndang boi dope tabuhai jala songon sinuaengon dope sude horong ni Hulahula dohot Tulang mamboan dengke jala ndang pulik partingkian pasahathon i, holan digorahon ma jala dengganma tadok: Hujalo hami do dengke nabinoanni Hulahulanami Raja i Raja…., Hujalo hami do dengke nabinoanni Tulangnami Raja i Raja… (dohot udutna).
Dihorongni Paranak pe nian dos ma songon na di Parboru.
Namangihut di hita suhut Paranak, molo pajagarhon laos rap manghasagathon dengke ditingki marsipanganon hita namarhaha maranggi, boru/bere, dongan sahuta, naeng ma nian tangkas dihatahon Ulu ni dengke. Ai na rap manghasagathon do hita di Ulu ni dengke napinasahat ni Parboru (nasida manghasagathon juhut na tapatupa, hita manghasagathon Ulu ni dengke napinasahat nasida).
Molo pe tapajagar dengke tu Hulahula dohot Tulangnta ba nadenggan ma molo tadok dengke lompan.
Tarsongon ima pangantusion na boi pinaandar tu tongatonganta, atik tung adong pangantusion namarimbar denggan ma tapaandar asa rap mamora jala lam dasip pangantusionta taringot tu Panjuhuti, Dengke Siuk, Dengke Binoan ni Hulahula.
Tulisan ini saya posting menjawab pertanyaan dari sekian banyak pembaca yang bertanya kenapa sekian lama belum ada postingan baru ?
Sebenarnya banyak hal yang ingin kutuliskan, namun saya punya kelemahan dalam mengetik agak lambat, ditambah waktu luang untuk menulis terbatas. Hampir setiap mempersiapkan postingan saya harus begadang mengetik hingga diatas pukul 00.00 Wib. Kebayang kan kesalnya ketika Plagiator dengan seenaknya hanya copy paste edit sedikit dan tidak malu posting lagi seolah tulisannya.
Kalau mau jujur , apa sih susahnya mencantumkan link ? Semoga tumbuh kesadarannya.
Tabe mardongan olopolop.
St. Sampe Sitorus/br Sitanggang(A.Hitado Managam)
Leave a comment